Wat is redactioneel gebruik van een foto?

De meest vrije mogelijkheid in het gebruik van stockfoto's is het zogenaamd 'commerciële' rechtenvrij gebruik.

Omdat het onderwerp van de foto 'neutraal' is, kan de klant er mee doen wat hij wil. Deze stockfoto's zie je dan ook in allerlei hoedanigheden en soorten gebruik terug. Het is de koper vrij om de foto voor alle toepassingen te gebruiken, bijvoorbeeld voor reclamedoeleinden, websites et cetera.

Geef je niets speciaals aan bij het uploaden van een foto, dan gaat het stockbureau er standaard van uit dat je de foto commercieel aanbiedt. Dat betreft verreweg het gros van de aangeboden foto's.

Ook foto's met personen en 'eigendommen' kunnen commercieel worden verkocht. Voorwaarde is dan wel dat er een geschikt modelrelease of propertyrelease beschikbaar is.

Een redactionele foto bevat herkenbare personen en/of beeldmerken. Deze foto's mogen dus zonder geschikt model- of property release niet commercieel worden verkocht. 

Een mogelijkheid is dan wel ze als redactionele (editorial) foto aan te bieden. Deze speciale stockfoto's worden dan vaak gekocht om hun 'nieuwswaarde'. De duiding van de foto is dan ook belangrijk. Bij het aanbieden van de foto aan een stockbureau moet een strikte beschrijving worden meegegeven van plaats, tijd en de beschrijving van de gebeurtenis of het object.

Omdat redactionele foto's niet commercieel gebruikt mogen worden, is in voorkomende gevallen dus ook geen model release of property release nodig. Herkenbare personen, gebouwen, beeldmerken en logo's zijn dan acceptabel. Kopers van deze foto's zijn veelal kranten, tijdschriften en de televisie.

Toch zijn niet alle foto's geschikt voor redactioneel gebruik. Foto's die in de openbare ruimte zijn gemaakt voldoen inderdaad heel vaak aan de criteria. Maar foto's ergens binnen gemaakt, bijvoorbeeld in een museum of bij een concert mogen vaak weer niet als redactioneel verkocht worden. 

Een ruwe vuistregel is dat als je ergens voor betaald hebt om er in te mogen, dat er dan ook vaak dergelijke restricties gelden. Maar ook die regels worden weer verschillend geïnterpreteerd. Een foto van een olifant in een dierentuin wordt zonder problemen overal geaccepteerd. Maar maak je foto's van een toneelvoorstelling dan ligt dat anders.

Vaak is het een kwestie van trial en error wat wel of niet geaccepteerd wordt. Ook tussen de bureaus onderling zijn er verschillen. Shutterstock is meestal vrij soepel in hun acceptaties. Bij iStock gelden weer veel strengere regels.

Shutterstock stelt de volgende eis aan de opmaak van de beschrijving van de foto:

Foto's met een afwijkend format worden niet geaccepteerd. Het blijkt dat alle andere stockbureaus de gestelde eisen van shutterstock ook accepteren. Dus als je eenmaal de metadata voor shutterstock goed hebt ingevuld, dan is de foto zonder aanpassingen ook bij de andere bureaus aan te bieden.
Na het uploaden van de foto is het nog nodig om op de submit pagina een speciaal vinkje te zetten.

Bij de meeste door mij beschreven stockbureaus is het mogelijk redactionele foto's aan te bieden. Alleen bij Fotolia en CanStockPhoto is dat niet mogelijk.